Narcyz, postać z mitologii greckiej, której obsesją stało się własne odbicie, stał się symbolem i nazwą dla pewnego rodzaju zaburzenia psychicznego. W życiu codziennym określenie „narcyz” najczęściej kojarzymy z osobą narcystyczną, czyli taką, która charakteryzuje się niezdrowym, nadmiernym uczuciem własnej wartości. W kontekście psychologicznym, narcyzm odnosi się jednak do konkretnego zaburzenia osobowości. Polega ono na skraju egocentryzmu i nietroszczenia o uczucia innych ludzi, silnej potrzeby podziwu oraz braku zdolności do empatii. Ale co tak naprawdę oznacza bycie narcyzem i jak radzić sobie z takim zjawiskiem?
Zrozumienie narcyzmu w psychologii
Psychologia definiuje narcyzm jako zaburzenie osobowości, które charakteryzuje się chorobliwym egocentryzmem. Osoba z zaburzeniem narcystycznym posiada przeważnie przesadnie wysokie mniemanie o sobie, potrzebuje nieustannej uwagi i podziwu od innych, ale również ma trudności z odczuwaniem empatii. Jest to zaburzenie złożone, które może mieć różne poziomy nasilenia i różne formy manifestacji.
Zazwyczaj narcyzi są osobami ogromnie świadomymi swojej wartości i pragnącymi uwagi, której oczekują z powodu własnej wyższości. Jako narcyzi, z reguły, nie są w stanie zrozumieć uczuć innych ludzi, często zachowują się w sposób, który może być szkodliwy dla innych, nie zdając sobie z tego sprawy.
Znaczenie mitu o Narcyzie
W mitologii greckiej Narcyz był pięknym młodzieńcem, który zakochał się w swoim odbiciu w źródle. Stał się tak zafascynowany swoim obrazem, że ostatecznie zmarł ze smutku, nie mogąc opuścić piękna, które ujrzał. Ten mit jest klasycznym przykładem narcyzmu i od jego nazwy pochodzi nazwa zaburzenia.
„Kto innego kocha, jest miłosny; kto siebie samym – narcyzistyczny”
– tę myśl przekazał Sigmund Freud, twórca psychoanalizy. Jak sama nazwa wskazuje, narcyzizm to skrajne skupienie na sobie, swoim wyglądzie, swoich osiągnięciach i swoim unikalnym statusie.
Objawy i zachowania narcyza
Osoby z narcyzmem mogą wykazywać różne objawy i zachowania, które mogą się różnić w zależności od nasilenia i typu narcyzmu. Niemniej jednak, są pewne cechy, które są powszechne dla wszystkich narcyzów. Do najbardziej charakterystycznych objawów i zachowań narcyza można zaliczyć:
- Skrajne skupienie na sobie
- Brak zdolności do odczuwania empatii
- Silna potrzeba podziwu i uwagi
- Szlachetne mniemanie o sobie
- Brak poczucia winy czy wstydu
Niezrozumienie dla uczuć innych ludzi często prowadzi do manipulacji i nadużywania innych dla własnej korzyści. Osoby narcystyczne mogą też mieć problemy z obsługą krytyki, co może prowadzić do agresji lub wrogości wobec innych.
Interakcja z narcyzem: porady i strategie
Interakcje z narcyzem mogą być trudne i bolesne. Biorąc pod uwagę, że narcyzi zazwyczaj nie są w stanie zrozumieć czy odczuć empatii wobec uczuć innych osób, ważne jest, aby mieć strategie radzenia sobie z tym.
Ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że nie możesz zmienić narcyza, jedyną osobą, którą naprawdę możesz kontrolować jesteś Ty. Oto kilka strategii, które mogą pomóc:
- Stawiaj granice: to istotne dla ochrony własnego zdrowia psychicznego. Pamiętaj, że zawsze masz prawo powiedzieć 'nie’.
- Dbaj o siebie: upewnij się, że masz wystarczająco dużo czasu na odpoczynek, relaks i dbanie o swoje potrzeby.
- Poszukaj wsparcia: grupy wsparcia, terapia, czy po prostu rozmowa z bliskimi mogą pomóc w radzeniu sobie z trudnościami.
